Endometrioza – choroba, którą trudno leczyć i łatwo przeoczyć
Endometrioza to przewlekła choroba, która dotyka około 2 milionów kobiet w Polsce. Choć jej występowanie jest bardzo powszechne, diagnoza często opóźnia się, a leczenie nie przynosi oczekiwanych efektów. Choć istnieje świadomość na temat tej choroby, nadal brakuje skutecznych metod leczenia, które mogłyby całkowicie wyleczyć pacjentki. Co więcej, statystyki pokazują, że endometrioza dotyka coraz młodszych kobiet - aż 25-38% nastolatek boryka się z jej objawami.
Dlaczego ta choroba jest taka trudna do diagnozowania? Jak się ją leczy? Jak poprawić jakość życia pacjentek z tą przypadłością? Zapraszamy do przeczytania wywiadu z dr Jackiem Tulimowskim.
Endometrioza dotyka miliony kobiet
Polityka Zdrowotna: Panie doktorze, endometrioza dotyka milionów kobiet na całym świecie, a mimo to przez lata nie poczyniono znaczących postępów w jej leczeniu. Co sprawia, że ta choroba wciąż pozostaje tak trudna do zdiagnozowania i skutecznego leczenia?
Dr Jacek Tulimowski: Istnieje wiele teorii dotyczących powstawania tej choroby, ale żadna z nich nie została jednoznacznie potwierdzona. W ostatnich latach coraz większy nacisk kładziemy na rolę zaburzeń immunologicznych w rozwoju endometriozy. Podręczniki medyczne poświęcone tej chorobie zawierają wiele rozdziałów, z czego niemal połowa dotyczy immunologii. Kluczowe pytanie brzmi: co dzieje się z układem odpornościowym? Jakie zmiany zachodzą w organizmie niektórych kobiet na ich niekorzyść? Jakie czynniki mogą wywoływać endometriozę?
Endometrioza najczęściej występuje u kobiet cierpiących na przewlekłe bóle w obrębie miednicy, a także u pacjentek z problemami z płodnością. Niestety, coraz częściej obserwujemy również, że kobiety z endometriozą zmagają się z depresją. To choroba na całe życie, najbardziej niepokojąca w okresie reprodukcyjnym, ponieważ może znacząco utrudniać zajście w ciążę. Jej przebieg kliniczny jest niezwykle zmienny, trudny do przewidzenia i interpretacji. Dodatkowo, endometrioza ma charakter postępujący.
Najczęściej chorują bardzo młode pacjentki
PZ: Czy choroba ta częściej występuje u kobiet w określonym wieku? Które grupy wiekowe są najbardziej narażone?
J.T.: Tak. Coraz częściej diagnozujemy endometriozę u młodych kobiet, a jej wystąpienie w bardzo wczesnym wieku, może niestety zwiastować cięższy przebieg choroby w przyszłości.
PZ: Czy możliwa jest jej spontaniczna regresja?
J.T.: W literaturze opisano przypadki spontanicznej regresji endometriozy, ale wciąż nie wiemy, dlaczego tak się dzieje. Co istotne, stopień zaawansowania zmian chorobowych nie zawsze koreluje z nasileniem dolegliwości bólowych. Czasem niewielkie zmiany mogą powodować silny ból, a duże – stosunkowo niewielkie objawy. Najbardziej bolesna jest zaawansowana postać choroby, tzw. „zamurowana miednica”, w której dochodzi do licznych powikłań.
Choroba dotyka niemal każdej części ciała
PZ: W jakich miejscach może lokalizować się ból związany z endometriozą?
J.T.: Niemal wszędzie. Endometrioza może rozwijać się w różnych częściach organizmu – jedynie włosy i paznokcie są od niej wolne. Nadal jednak nie wiemy, czym dokładnie jest ta choroba. Na pewno zalicza się do schorzeń estrogenozależnych. Co więcej, endometrioza uznawana jest za stan przednowotworowy, a jej obecność zwiększa ryzyko powstawania zmian nowotworowych.
PZ: Endometrioza wiąże się również ze zwiększonym ryzykiem raka jajnika.
J.T.: Tak, i to w znacznym stopniu – nawet do 17%. Najczęstszym typem histopatologicznym w takich przypadkach są raki jasnokomórkowe, które są bardzo trudne w leczeniu. Doświadczenie kliniczne w terapii tych nowotworów jest niewielkie. Rak jajnika wywodzi się z torbieli endometrialnych i ma bardzo złe rokowania – od momentu diagnozy średni czas przeżycia wynosi od 6 do 12 miesięcy.
To choroba na całe życie
PZ: Czy endometrioza jest chorobą nieuleczalną?
J.T.: Tak, i pacjentka powinna otrzymać tę informację już na etapie diagnozy. Niestety, nie istnieje jedna uniwersalna metoda leczenia, która byłaby skuteczna u wszystkich kobiet. Terapia musi być dopasowana indywidualnie do każdej pacjentki.
PZ: Jak wygląda leczenie endometriozy krok po kroku?
J.T.: Pierwszym celem terapii jest złagodzenie bólu i innych objawów towarzyszących. Następnie staramy się ograniczyć rozwój zmian endometrialnych. Kolejnym kluczowym aspektem jest przywrócenie i utrzymanie płodności. Ważnym elementem leczenia jest także minimalizowanie ryzyka nawrotów, ponieważ choroba często powraca, nawet po leczeniu operacyjnym. Terapia dobierana jest indywidualnie, aby jak najbardziej poprawić jakość życia pacjentki.
PZ: W Polsce często mówi się o niedoborze specjalistów diagnozujących endometriozę. Dlaczego ta choroba jest tak trudna do rozpoznania?
J.T.: W Polsce czas od wystąpienia objawów do postawienia diagnozy wynosi średnio 7-8 lat, a w skrajnych przypadkach nawet 12-13 lat. Główna trudność polega na tym, że gdy pacjentka zgłasza się do ginekologa z bólem, priorytetem jest wykluczenie patologii onkologicznej. Niestety, kobiety często są odsyłane od lekarza do lekarza, zamiast otrzymać dokładną diagnostykę na samym początku. My nie powinniśmy leczyć tylko bólu – naszym celem jest znalezienie i wyeliminowanie jego przyczyny.
Dietoterapia w leczeniu endometriozy
PZ: Czy dietoterapia może odgrywać rolę w leczeniu endometriozy?
J.T.: Tak, dietoterapia to stosunkowo nowy element wspomagający leczenie endometriozy. Coraz więcej mówi się o suplementacyjnej roli diety, co znajduje potwierdzenie w badaniach oraz w światowych rekomendacjach medycznych. Wiemy, że przeciwutleniacze mogą pomóc w redukcji bólu u pacjentek.
Dietoterapia powinna stanowić uzupełnienie standardowego leczenia i być stosowana na każdym etapie terapii – zarówno przed jej rozpoczęciem, w trakcie, jak i po zakończeniu. Może także pełnić funkcję wspierającą w okresie przed i pooperacyjnym.
PZ: O jakich konkretnie substancjach mówimy?
J.T.: Przede wszystkim są to wielonienasycone kwasy tłuszczowe, kwasy omega-3 i omega-6, karotenoidy, antyoksydanty, kwercetyna, kurkuma, resweratrol, witamina D3, witamina B6, polifenole, N-acetylocysteina oraz probiotyki.
Dr Jacek Tulimowski Specjalista Ginekolog-Położnik-Ultrasonolog
Specjalista Ginekolog-Położnik-Ultrasonolog. Przez wiele lat związany z Kliniką Nowotworów Narządów Płciowych Kobiecych Centrum Onkologii w Warszawie, Prywatną Przychodnią „HIT-MEDICA”-Kierownik Przychodni, Prywatnym Szpitalem „Consilium”-Lekarz Naczelny.Obecnie miejscem pracy są Gabinety prywatne „ Tulimowski & Sterlińska”.
Oprócz wykonywania pracy zawodowej od wielu lat zajmuje się propagowaniem wiedzy medycznej w mediach: jest Redaktorem Naczelnym dwumiesięcznika „ Nowy Gabinet Ginekologiczny” , oraz portalu: e-ginekologia.pl, twórcą „ Dr Tulimowski Press Workshops” i „Dr Tulimowski komentuje”- szkoleń dla dziennikarzy zajmujących się problematyką zdrowotną. Twórcą wydawnictw książkowych o tematyce medycznej „ Biblioteka Doktora Tulimowskiego”.
Konsultantem i ekspertem Stowarzyszenia „Dziennikarze dla Zdrowia”, programów o zdrowiu w TVP, TVN, POLSACIE, WP, programów radiowych RADIO 357, I PR, III PR, RDC, TOK-fm, portali WP.pl, ONET.pl, . Autorem i prowadzącym program „ Dr Tulimowski o Kobietach dla Kobiet „ w Radio BAJKA. Także konsultantem naukowym wielu portali medycznych: „ abcZdrowie”, „Na temat.com.pl”, „ Sekspert”. W 2020 roku uhonorowany tytułem Przyjaciela Mediów. Od 15 lat Członek Kapituły „ Hotele Przyjazne Rodzinie”. 2018-2020-konsultant ds. marketingu „Chóru ARTOS” przy Teatrze Wielkim Operze Narodowej.
2020 r. twórca wspólnie z Dr Pawłem Grzesiowskim cyklu Webinarów „Hotele-Covid-19” poświęconych organizacji i pracy hoteli w dobie pandemii Covid-19.
Współtwórca programu” Pora na Pana Doktora” -edukacji medycznej dla seniorów. Od 2022 roku Członek Rady Fundacji „ Pora na Seniora ”-koordynator projektów medycznych dla seniorów.
Od 2023 roku twórca szkoleń „Akademia Ginekologii dla Farmaceutów” w ramach szkolenia OIA.
Właściciel Specjalistycznych Gabinetów Ginekologiczno-Położniczych i Centrum Laseroterapii w Warszawie- „Tulimowski&Sterlińska Gabinety”.
Źródło: politykazdrowotna.com
