To badanie to podstawa doboru terapii w raku jajnika

11 lutego 2025 /Informacje dla chorych

To badanie to podstawa doboru terapii w raku jajnika

Kampania edukacyjna „Walka z rakiem”

Około 80 proc. pacjentek z rakiem jajnika powinno mieć wykonane badanie oceniające status deficytu rekombinacji homologicznej (HRD) w ramach kompleksowego profilowania genomowego. Badanie daje odpowiedź, czy można u nich włączyć innowacyjne leczenie. W Polsce nie jest ono jeszcze refundowane.

Na czym polega kompleksowe profilowanie genomowe i czym różni się od tradycyjnych metod diagnostycznych?

To badanie wykonywane w technologii sekwencjonowania następnej generacji (NGS) – jednej z najbardziej zaawansowanych technologii badań genetycznych. Od klasycznych technik biologii molekularnej różni się tym, że w jednym badaniu analizowana jest bardzo duża liczba markerów genetycznych. Kolejna różnica to sam zakres badania genetycznego. W przypadku badań panelowych NGS badamy pulę genów wybranych do analizy. Obecnie refundowane są tzw. małe panele – kilka markerów ukierunkowanych zwykle na patogenezę danego nowotworu. Kompleksowe profilowanie genomowe jest również badaniem panelowym NGS, ale analizowanych jest w nim od 300 do nawet 700 genów. Daje ono też pełen zakres informacji dotyczących zaburzeń genetycznych czy złożonych rearanżacji, takich jak np. deficyt rekombinacji homologicznej (HRD), niezbędny w kwalifikacji do leczenia celowanego pacjentek z rakiem jajnika, u których nie stwierdzono mutacji w obrębie genów BRCA.

Jakie korzyści daje kompleksowe profilowanie genomowe w raku jajnika?

Klasyczną metodą diagnostyki genetycznej w raku jajnika jest mały panel NGS, ukierunkowany na badanie mutacji BRCA1/BRCA2. Jednak poza tymi mutacjami mogą jeszcze występować takie, które dotyczą innych niż BRCA genów naprawy DNA. Okazało się, że pacjentki z deficytem rekombinacji homologicznej odpowiadają na leczenie inhibitorami PARP. Około 20-25 proc. pacjentek z rakiem jajnika ma mutację w genach BRCA1/BRCA2. U wszystkich pozostałych powinniśmy ocenić status HRD. Połowa pacjentek, u których nie wykryto mutacji BRCA1/BRCA2 ma dodatni status HRD. Właśnie u nich także skuteczne będzie leczenie inhibitorami PARP.

Jak to badanie wpływa na dobór terapii?

To podstawa optymalnego doboru terapii. Problem polega na tym, że leczenie inhibitorami PARP jest w raku jajnika refundowane, ale kryterium włączenia do programu lekowego jest ocena statusu mutacji genów BRCA1/2, a w przypadku niewykrycia mutacji w tych genach ocena genetyczna statusu HRD. Badanie, które na to pozwala nie jest jeszcze refundowane. Refundowane są jedynie panele genowe NGS oceniające mutacje genów BRCA1/2.

Rozmawiał: Dr n. med. Andrzej Tysarowski, kierownik Zakładu Diagnostyki Genetycznej i Molekularnej Nowotworów, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy.

Całą publikację w formacie PDF mogą Państwo pobrać tutaj.