Zachorowań na nowotwory jest jednak coraz więcej, a nowe terapie są niezwykle kosztowne. Kluczową kwestię stanowi więc profilaktyka i edukacja – uniknięcie choroby lub wykrycie jej na wczesnym etapie zawsze jest tańsze niż zaawansowane technologie leczenia.
Postępy w onkologii 2025. Zarządzanie zdrowiem – edukacja, prewencja i profilaktyka
dr n. med. Janusz Meder, Prezes Polskiej Unii Onkologii, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
https://onkologia.edu.pl/relacje-cyfrowe/odtwarzaj/43
Program „Moje Zdrowie” to ważny krok w kierunku upowszechniania profilaktyki nowotworów. Aby prewencja przyniosła wymierne owoce, konieczne jest jej wspieranie przez lekarzy rodzinnych i medycyny pracy, farmaceutów, a także przez lokalne samorządy i społeczności. Można jednak ubolewać, że przedmiot o zdrowiu nie będzie w szkołach obowiązkowy.
Do udziału w programach profilaktycznych pacjenci mogliby jednak być zachęcani czy to poprzez zmniejszenie płaconej przez nich składki zdrowotnej, czy przez ulgi podatkowe. Motywacja finansowa powinna też być przeznaczona dla aktywnie działającego na rzecz prewencji nowotworów personelu medycznego.
Rak płuca
dr hab. n. med. Adam Płużański, Naczelny Specjalista Onkologii Klinicznej Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej–Curie Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie, w dziedzinie onkologii klinicznej
https://onkologia.edu.pl/relacje-cyfrowe/odtwarzaj/44
Ciągle 80 proc. przypadków raka płuca rozpoznaje się w jego późnym stadium, gdy zabieg chirurgiczny nie jest już możliwy. Do niedawna takim chorym pozostawała jedynie chemioterapia, dziś stosuje się leki ukierunkowane molekularnie lub z zakresu immunoterapii. Polscy pacjenci mają obecnie dostęp do tych leków, ich skojarzeń i schematów podawania.
Światowym trendem jest podawanie nowoczesnych leków na wczesnych etapach leczenia i to nie tylko zamiast zabiegu chirurgicznego, ale również wspomagająco przed nim lub po nim. Decyzja terapeutyczna musi być poprzedzona badaniami molekularnymi. Przy łączeniu poszczególnych leków należy pamiętać o potencjalnym zwiększeniu toksyczności takiej terapii – wiedzę o tym musi mieć zarówno personel medyczny, jak i pacjent.
Nowe technologie w leczeniu nowotworów mózgu u dzieci
dr n. med. Wojciech Nowak, Klinika Neurochirurgii, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”
https://onkologia.edu.pl/relacje-cyfrowe/odtwarzaj/45
Najnowsze terapie zabiegowe guzów mózgu u dzieci opierają się na precyzyjnym dostarczeniu do zmiany różnych form energii, mającej zniszczyć guz. W ostatnich latach wśród technik chirurgii minimalnie inwazyjnej zyskuje popularność laserowa termoablacja (LITT), odbywająca się pod kontrolą rezonansu magnetycznego. Światło lasera przekształca się w energię cieplną, która uszkadza zmianę.
W niektórych przypadkach ta metoda stanowi alternatywę dla tradycyjnego leczenia neurochirurgicznego. Jest skuteczna i niesie mniejsze ryzyko powikłań, a rekonwalescencja pooperacyjna przebiega szybko, co ogranicza koszty hospitalizacji i opieki nad pacjentem.
Holistyczne podejście do leczenia paliatywnego - Aleksandra Rudnicka
Stowarzyszenie Onkologiczne SANITAS, przewodnicząca All.CAN
https://onkologia.edu.pl/relacje-cyfrowe/odtwarzaj/46
Nastąpiła zmiana definicji opieki paliatywnej. Nie dotyczy już ona jedynie osób z chorobą terminalną, ale z przewlekłą. Obejmuje leczenie objawów fizycznych i psychicznych tej choroby lub jej terapii i wsparcie społeczne i duchowe pacjenta oraz jego bliskich. Cel opieki paliatywnej to uzyskanie dobrostanu w chorobie. Zmiana definicji stanowi wynik wydłużenia życia chorych dzięki współczesnym terapiom.
Potrzeba jednak zbudowania nowej świadomości zarówno wśród pacjentów i ich rodzin, jak i wśród personelu medycznego, aby opieka paliatywna przestała kojarzyć się jednoznacznie z końcem życia. Powoduje to, że chorzy, którym się ją proponuje, zwracają się w stronę terapii alternatywnych, często bezwartościowych lub wręcz szkodliwych.
Terapia radioligandowa - nowa nadzieja
prof. dr hab. n. med. Marek Dedecjus, Klinika Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
https://onkologia.edu.pl/relacje-cyfrowe/odtwarzaj/47
Terapia radioligandowa łączy w sobie diagnostykę i leczenie (teranostyka). Polega na uwidacznianiu miejsc w organizmie, gdzie znajdują się komórki nowotworowe, i precyzyjnym ich niszczeniu za pomocą izotopu promieniotwórczego. Jest to możliwe dzięki dołączeniu do izotopu substancji chemicznej, czyli stworzeniu radiofarmaceutyku.
Ta terapia stwarza bardzo wiele możliwości dzięki różnorodności potencjalnych połączeń. Trwają badania nad czułością i rozdzielczością przestrzenną tej metody, jej dostępnością i łatwością obsługi. Zapotrzebowanie na stosowanie tej i podobnych terapii jest ogromne, choć nie u każdego pacjenta przynosi ona efekty.
Nowości w nowotworach skóry oraz mięsakach tkanek miękkich
dr hab. n. med. Hanna Koseła-Paterczyk, kierownik Oddziału Zachowawczego Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie
https://onkologia.edu.pl/relacje-cyfrowe/odtwarzaj/48
Rośnie zachorowalność na czerniaka, co wiąże się m.in. ze starzeniem się społeczeństwa, ale poprawia się też przeżywalność w tej chorobie. Przyczyną tego jest wcześniejsze jego wykrywanie i dostęp do nowoczesnego leczenia, w tym do terapii celowanych oraz immunoterapii. Również w Polsce takie leczenie jest całkowicie dostępne.
Leki te są stosowane również jako terapia uzupełniająca okołooperacyjna i to na coraz wcześniejszym etapie zaawansowania choroby. Takie podejście poprawia rokowania u pacjentów i generalnie skraca czas leczenia. Szczególnie skuteczna okazuje się immunoterapia skojarzona, przy jej podawaniu trzeba jednak mieć świadomość wzrostu ryzyka powikłań.
Postępy w onkologii w zakresie neurochirurgii
prof. dr. hab. n. med. Tomasz Mandat, kierownik Kliniki Nowotworów Układu Nerwowego, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
https://onkologia.edu.pl/relacje-cyfrowe/odtwarzaj/49
Efektywność leczenia w neuroonkologii, choć powoli rośnie, ciągle jest niezadowalająca. Stąd konieczność poszukiwania nowych technik terapii – skutecznych, a jednocześnie bezpiecznych, nie indukujących deficytów neurologicznych. Bardzo ważna jest także diagnostyka okołooperacyjna, a także badania molekularne, pozwalające na personalizację leczenia.
Coraz powszechniejszy staje się w nim udział sztucznej inteligencji i sięganie po techniki robotyczne, pozwalające na minimalizację zabiegu, a tym samym na ograniczenie związanych z nim powikłań. Inne nowe możliwości to zastosowanie hipertermii, generowanej przez pole magnetyczne lub laser albo wykorzystanie płynnej biopsji zamiast inwazyjnego zabiegu.
Sztuczna inteligencja w onkologii – nowe perspektywy
dr hab. n. med. Dorota Kiprian, zastępca kierownika Kliniki Nowotworów Głowy i Szyi, kierownik Zakładu Radioterapii 1, Naczelny Specjalista Radioteraputa, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie
https://onkologia.edu.pl/relacje-cyfrowe/odtwarzaj/50
Sztuczna inteligencja coraz częściej okazuje się pomocna w diagnostyce i terapii. Tak dzieje się m.in. w radioterapii adaptacyjnej. Przy wielokrotnym naświetlaniu, trwającym kilka tygodni, konieczna może być aktualizacja planu zabiegu wskutek np. zmiany masy ciała pacjenta. Brak takiej korekty może sprawić, że radioterapia będzie nieprecyzyjna, a zdrowe tkanki niedostatecznie chronione.
Udział sztucznej inteligencji umożliwia bardzo szybką modyfikację planu leczenia i kontrolę jego jakości. Dzięki temu terapia odbywa się niemal bez przerwy, a jej potencjalne skutki uboczne są zminimalizowane dzięki ochronie narządów krytycznych i precyzyjnym dostosowaniu dawki promieniowania.
Onkologia – perspektywy 2025
Mateusz Oczkowski, zastępca dyrektora Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji, Ministerstwo Zdrowia
https://onkologia.edu.pl/relacje-cyfrowe/odtwarzaj/51
Nowe refundacje w oczekiwanym obwieszczeniu lipcowym będą dotyczyć w zakresie terapii guzów litych nie tylko raka piersi i płuca, ale też wątrobowokomórkowego. Ministerstwo zachęca podmioty odpowiedzialne do składania wniosków refundacyjnych, następują też zmiany kategorii dostępności leków z programów lekowych na katalogowe.
Obecny trend to przesuwanie nowoczesnych terapii na pierwsze etapy leczenia, aby pacjent był skutecznie leczony jak najwcześniej i nie musiał już wracać do systemu. Potrzebne są też zmiany rozwiązań legislacyjnych, umożliwiające uwzględnienie potrzeb społecznych oraz wytycznych towarzystw naukowych.
DEBATA EKSPERTÓW z UDZIAŁEM PRELEGENTÓW
Moderatorzy: red. Zbigniew Wojtasiński i dr n. med. Janusz Meder
https://onkologia.edu.pl/relacje-cyfrowe/odtwarzaj/52
Coraz powszechniejsze staje się w onkologii zastosowanie małoinwazyjnych metod leczenia i Polska pod tym względem nie odbiega od innych krajów europejskich. Za tą tendencją nie nadąża jednak wycena poszczególnych zabiegów, nie uwzględniająca oszczędności, które wynikają z krótszej hospitalizacji i rehabilitacji pacjenta dzięki mniejszej ilości ewentualnych powikłań.
Jednak otwarte operacje ciągle pozostają większością, a wprowadzenie technik robotycznych nie stanowi celu samego w sobie, a tylko jeden ze sposobów na poprawę jakości życia pacjentów. Przy czym nawet zabieg z zakresu mikrochirurgii może dać powikłania, o czym chory powinien wiedzieć i mieć informację, co robić w razie ich wystąpienia. Co zresztą odnosi się do ogólniejszej kwestii: pacjent onkologiczny nie może czuć się zagubiony w systemie na żadnym etapie choroby.
